۲ شعبه؛ یک مأموریت مشترک
سازمان تأمین‌اجتماعی، به‌عنوان بزرگترین نهاد بیمه‌گر کشور، بیستم اردیبهشت‌ماه ۱۴۰۴ در اقدامی قابل تأمل و استراتژیک، گامی در جهت پاسخ به همین دغدغه‌ها برداشت و با تخصیص دو شعبه متمرکز در تهران، کوشید تا پلی مستقیم و تخصصی میان خود و جامعه رسانه‌ای برقرار کند.
شعب ۱۸ و ۲۷ تأمین‌اجتماعی تهران، مأموریت یافتند تا به کانون‌های اصلی ارائه خدمات به خبرنگاران، روزنامه‌نگاران، هنرمندان و تمامی‌فعالان عرصه فرهنگ و رسانه بدل شوند. این تصمیم که با هدف تسهیل، تسریع و تخصصی‌سازی فرایندها اتخاذ شد، نویدبخش پایانی بر سرگردانی‌های احتمالی و آغازگر دورانی از تعامل هدفمند بود. اکنون به بهانه روز خبرنگار، فرصتی است تا از ورای اخبار اولیه، نگاهی میدانی و تحلیلی به این طرح بیندازیم. این دو شعبه در عمل چگونه به این مأموریت جامه عمل پوشانده‌اند؟ چه رویکردهایی را در پیش گرفته‌اند و چشم‌انداز پیش روی این تعامل دوسویه چیست؟ این گزارش، روایتی است از بازدید و گفت‌وگو با مدیران این دو مرکز، در تلاش برای ترسیم تصویری شفاف از وضعیت کنونی خدمت‌رسانی به اصحاب رسانه.
فلسفه تمرکزگرایی در خدمت به رسانه
تصمیم برای متمرکز کردن امور بیمه‌ای رسانه‌ها در دو شعبه مشخص، یک انتخاب تصادفی نبود، بلکه ریشه در یک سیاست کلان داشت. مدیران ارشد سازمان تأمین‌اجتماعی با درک ماهیت خاص و نیازهای منحصربه‌فرد جامعه رسانه‌ای، به این نتیجه رسیدند که مدل خدمت‌رسانی عمومی‌و پراکنده، پاسخگوی چالش‌های این صنف نیست. هدف اصلی، ایجاد «وحدت رویه» بود؛ مفهومی که در عمل به معنای کاهش زمان انتظار، ارائه مشاوره‌های دقیق توسط کارشناسان آشنا به قوانین خاص این حوزه (مانند مشاغل سخت و زیان‌آور) و در نهایت، ارتقای کیفیت خدمات بود.
این تمرکزگرایی قرار بود پایگاهی قابل اعتماد برای رسانه‌ها بسازد تا دیگر برای پیگیری امور خود میان شعب مختلف سرگردان نباشند. این اقدام، گامی بلند در جهت تقویت تعاملات دوسویه و بهبود مستمر کیفیت خدمات به صنفی بود که خود، پل ارتباطی میان سازمان‌ها و مردم است. در این میان، شعب ۱۸ و ۲۷ تهران به دلایل گوناگونی که در ادامه به تفصیل بررسی می‌شود، برای اجرای این طرح انتخاب شدند؛ دو شعبه با دو رویکرد متفاوت اما هدفی مشترک.
قطب جغرافیای رسانه‌ای
ورود به ساختمان شعبه ۱۸ تأمین‌اجتماعی، حسی از قدمت و تجربه را منتقل می‌کند. این شعبه که از قدیمی‌ترین شعب پایتخت به شمار می‌رود، در نقطه‌ای از شهر قرار گرفته که به درستی می‌توان آن را «مرکز ثقل رسانه‌ای تهران» نامید. اکبرآبادی، رئیس این شعبه، در گفت‌وگوی خود که با تبریک روز خبرنگار آن را آغاز می‌کند، با اشتیاق از این میزبانی سخن می‌گوید: «سعادتی است که شعبه ۱۸ تهران میزبان خبرنگاران عزیز است. خدمت‌رسانی به این قشر زحمتکش که نقش بی‌بدیلی در آگاهی‌بخشی جامعه ایفا می‌کنند، مایه افتخار است و ما این فرصت را مغتنم می‌شماریم.»
او دلایل انتخاب این شعبه را در سه محور کلیدی دسته‌بندی می‌کند. نخستین و واضح‌ترین دلیل، موقعیت جغرافیایی استثنایی است. اکبرآبادی توضیح می‌دهد: «شعبه ۱۸ به دلیل قرار گرفتن در مرکزیت تهران و برخورداری از دسترسی آسان، بستر مناسبی برای مراجعه‌کنندگان فراهم می‌کند. این موقعیت ممتاز، امکان دسترسی بهتر بیمه‌شدگان را همواره فراهم کرده است.» این صرفاً یک مزیت لجستیکی نیست؛ بلکه یک مزیت استراتژیک است.
دومین دلیل که مکمل عامل نخست است، تراکم بالای مؤسسات رسانه‌ای و فرهنگی در محدوده این شعبه است. رئیس شعبه ۱۸ می‌افزاید: «تراکم بالای نشریات، خبرگزاری‌ها و مؤسسات فرهنگی در اطراف این شعبه، موجب شده تا این محل به کانونی طبیعی برای فعالان رسانه‌ای تبدیل شود.» در حال حاضر، پرونده بیمه‌ای بیش از ۹ رسانه مطبوعاتی بزرگ، ۴ مجموعه سینمایی و ۲ مؤسسه هنری فعال در این شعبه مدیریت می‌شود؛ مؤسساتی که لیست حق بیمه کارکنان خود را به‌صورت منظم و الکترونیکی ارسال می‌کنند. این تمرکز، به شعبه اجازه می‌دهد تا درک عمیق‌تری از نیازهای کارفرمایان این حوزه پیدا کند.
عامل نهایی، سیاست کلان و نگاه راهبردی سازمان تأمین‌اجتماعی برای ارتقای کیفیت خدمات است. اکبرآبادی خاطرنشان می‌کند: «مدیران ارشد سازمان با هدف تسهیل و بهبود فرایند خدمت‌رسانی به جامعه خبرنگاری، این شعبه را به‌عنوان پایگاه متمرکز معرفی کرده‌اند و ما تمام تلاش خود را به‌کار می‌گیریم تا شأن این قشر تأثیرگذار را پاس بداریم.»
این شعبه نگاهی ویژه به آینده تعاملات دارد. اکبرآبادی با اشاره به جایگاه قانونی خبرنگاران بر اساس ماده ۷ قانون تأمین‌اجتماعی، تأکید می‌کند که این شغل تحت پوشش بیمه قرار دارد و خبرنگاران شاغل در مؤسسات می‌توانند با اخذ رأی سخت و زیان‌آوری از وزارت کار، از حمایت‌های دولتی در پرداخت حق بیمه بهره‌مند شوند. این شعبه خود را آماده ارائه مشاوره تخصصی در همین زمینه‌ها می‌داند.
او دو برنامه عملیاتی مشخص را برای «توسعه و تعمیق تعامل با رسانه‌ها» پیشنهاد می‌دهد: «برگزاری دوره‌های آموزشی مشترک با رسانه‌ها، یا ایجاد سامانه‌های ارتباطی اختصاصی در این باره می‌توانند بسیار مفید باشند. این اقدامات، بستری برای وحدت رویه در پیگیری امور بیمه‌ای، تبادل اطلاعات و تسهیل اطلاع‌رسانی دقیق ایجاد می‌کنند.» همچنین، این شعبه از مؤسسات مطبوعاتی و دفاتر خبری دعوت می‌کند تا با معرفی یک «نماینده رسمی‌بیمه‌ای»، فرایند ارتباطی را بهینه‌سازی کنند. این اقدام ساده می‌تواند از اتلاف وقت و انرژی جلوگیری و به حل سریع‌تر مسائل کمک شایانی کند. رویکرد شعبه ۱۸، رویکردی مبتنی بر بهره‌برداری از پتانسیل‌های موجود و نگاهی استراتژیک به آینده است. در این بین، آن‌ها با تکیه بر موقعیت و تمرکز مشتریان خود، به دنبال ایجاد یک هاب مشاوره‌ای و همکاری بلندمدت هستند.
تجربه مدیریت پرونده‌های خاص
در سوی دیگر، شعبه ۲۷ تأمین‌اجتماعی قرار دارد که با رویکردی متفاوت اما به همان اندازه مؤثر، به جامعه رسانه‌ای خدمت می‌کند. علی تیموری، رئیس این شعبه، انتخاب مجموعه خود را نه فقط به دلیل موقعیت مکانی، بلکه بیشتر به دلیل «تجربه موفق در رسیدگی به پرونده‌های خاص» می‌داند. این یک نکته کلیدی و تمایزبخش است.
تیموری توضیح می‌دهد: «مدیریت پرونده‌های سفارتخانه‌ها، غرفه‌داران میادین میوه و تره‌بار و پیمانکاران شهرداری از جمله ظرفیت‌های خاص و متمرکز در شعبه ۲۷ به شمار می‌آید. این تجربیات موفق در برخورد با گروه‌های بیمه‌ای با ویژگی‌های غیرمتعارف، زیرساخت لازم برای خدمت‌رسانی هدفمند به مطبوعات و رسانه‌ها را نیز در مجموعه ما ایجاد کرده است.» این دیدگاه نشان می‌دهد که شعبه ۲۷، پیش از این مأموریت نیز یک مرکز تخصصی برای رسیدگی به امور پیچیده بوده و اکنون جامعه رسانه‌ای را به عنوان یکی دیگر از گروه‌های تخصصی تحت پوشش خود پذیرفته است.
آمار ارائه شده توسط این شعبه، گویای ماهیت متفاوت مراجعان آن است. شعبه ۲۷ میزبان ۵۵ کارگاه رسانه‌ای (شامل خبرگزاری‌ها، نشریات و مطبوعات) و ۷۸ هنرمند صاحب قرارداد است. تفکیک این آمار، تصویر دقیق‌تری به دست می‌دهد: در میان این جمعیت، ۱۲ روزنامه‌نگار، ۴ خبرنگار و ۲۶ نویسنده به‌صورت انفرادی یا در قالب قراردادهای خاص تحت پوشش هستند. این آمار نشان می‌دهد که شعبه ۲۷ با جامعه‌ای خردتر و متنوع‌تر، شامل تعداد زیادی از فعالان مستقل و فریلنسرها، سروکار دارد که نیازمند رویکردی عملیاتی‌تر و جزءنگرتر است.
این شعبه برای پاسخ به این نیاز، اقدامات عملیاتی مشخصی را به اجرا گذاشته است. تیموری با تأکید بر شفافیت و سرعت، از نخستین گام عملیاتی خبر می‌دهد: «به‌کارگیری یک کارشناس ویژه امور رسانه‌ای در شعبه عملیاتی شده است تا تمام پرونده‌ها و درخواست‌های مطبوعاتی با تمرکز و پیگیری اختصاصی، بدون تأخیر انجام شود.» این اقدام، یک تغییر ساختاری ملموس است که نشان‌دهنده تعهد جدی به این مأموریت است.
علاوه بر این، شعبه ۲۷ رویکردی فعالانه و پیشگیرانه در پیش گرفته است. تیموری به سه برنامه مستمر اشاره می‌کند:
۱. جلسات توجیهی و آموزشی مستمر با نمایندگان بیمه‌ای رسانه‌ها: برای ایجاد فهم مشترک و تعریف سازوکارهای شفاف جهت حل چالش‌ها.
۲. پیگیری فعالانه وصول مطالبات: از طریق «تماس تلفنی ماهانه با نمایندگان کارفرمایان» برای اطلاع از مشکلات احتمالی آن‌ها و جلوگیری از انباشت بدهی.
۳. اطلاع‌رسانی دقیق: در صورت تأخیر در پرداخت، «اعلامیه‌ها و اخطاریه‌های تفصیلی حاوی جزئیات کامل بدهی و مهلت قانونی تسویه» برای واحدهای بدهکار ارسال می‌شود.
این رویکرد عمل‌گرا و مبتنی بر تجربه، شعبه ۲۷ را به یک مرکز قابل اتکا برای کارگاه‌های کوچک‌تر و هنرمندان مستقل تبدیل کرده است که بیش از هر چیز به پیگیری دقیق و حل سریع مشکلات روزمره خود نیاز دارند.
تحول دیجیتال و چشم‌انداز آینده
با وجود تفاوت در رویکردهای استراتژیک (تمرکز برهاب مشاوره‌ای در شعبه ۱۸) و عملیاتی (تمرکز بر مدیریت تخصصی پرونده در شعبه ۲۷)، هر دو شعبه بر یک نقطه قوت مشترک تأکید دارند: بهره‌گیری از ظرفیت‌های خدمات دیجیتال سازمان تأمین‌اجتماعی.
هر دو رئیس شعبه یادآوری می‌کنند که اکنون بیش از ۵۲ خدمت کلیدی سازمان، از جمله ارسال لیست بیمه و پرداخت حق بیمه، به‌صورت کاملاً غیرحضوری و آنلاین انجام می‌شود. این تحول دیجیتال، دسترسی لحظه‌ای و بدون اتلاف وقت را برای کارفرمایان و بیمه‌شدگان فراهم کرده است. سامانه‌های آنلاین به رسانه‌ها و هنرمندان این امکان را می‌دهند که به سادگی وضعیت پرونده خود را پیگیری کرده و گزارش‌های لازم را دریافت کنند. این زیرساخت فناورانه، پایه و اساس موفقیت هر دو شعبه در ارائه خدمات متمرکز است و به کارشناسان اجازه می‌دهد تا به جای صرف وقت برای امور ابتدایی، بر روی ارائه مشاوره‌های تخصصی و حل مسائل پیچیده تمرکز کنند.
گزارش: مهین داوری